26.8 C
Dili
Wednesday, June 4, 2025

Amu-Papa Francisco: Viajen hosi Moras, Mate, Prosedimentu Funerál sira ba Eleisaun Amu-Papa Foun

Must read

SIDADE VATIKANU,- Papa Francisco mate iha Segunda (21/4/2025) tuku 07.35 oras Roma, Itália. Amu-Papa nia mate fó sai hosi kardeál Kevin Joseph Farell, Carmelengo hosi Igreja Santa Sé (Xefe Uma-kain Vatikanu nian) iha tuku 09.45 oras Roma nian.

Embaixada Repúblika Indonézia ba Santa Sé (KBRI Vatikanu) iha ninia deklarasaun eskrita hateten katak Papa Francisco, ne’ebé molok sai Bispu Roma ho naran Jorge Mario Bergoglio, moris iha Flores, Buenos Aires, Arjentina, iha loron 17 fulan-Dezembru tinan 1936, no mate ho tinan 88.

Molok nia mate, Papa Francisco hetan ona tratamentu iha Ospitál Poliklínika Agostino Gemelli, Roma dezde loron-sesta (14/4/2025) no hetan baixa liutiha loron 38.

Iha tempu ne’ebá, doutór sira hatete katak Papa Francisco sofre pneumonia bilaterál. Iha loron 18 fulan-Fevereiru médiku sira hatete katak Amu-Papa nia kondisaun sai aat beibeik.

Tuir rejistu saúde Vatikanu nian, iha tinan 1957, ho tinan 20 resin, Jorge Mario Bergoglio halo operasaun hodi hasai parte pulmaun nian ne’ebé afetadu hosi infesaun respiratóriu maka’as. Nu’udar nia sai ferik-katuas, Papa Francisco dala barak sofre moras respiratóriu sira.

Até kansela nia vizita planeadu ba Emiradu Árabe Unidu iha fulan-Novembru 2023 tanba gripe no pneumonia.

Interregnu Papal (períodu entre Amu-Papa nia mate no eleisaun ba Amu-Papa foun)

Hafoin papa ida mate, iha períodu ida ne’ebé hanaran “Interregnum Papal”. Katak, períodu entre papa ida nia mate no eleisaun ba papa seluk.

Nune’e períodu “Papal Interregnum” ne’e hahú bainhira Francisco mate iha segunda-feira, to’o eleitu papa foun.

Iha pontu ne’ebá, kardeál sira tenke deside bainhira loos maka funeral bele akontese, no hafoin ne’e, bainhira maka konklave bele hahú.

Maibé, maioria hosi oráriu sira determina ona. Hanesan temi ona, períodu lutu nian dura loron neen ne’ebé koñesidu hanesan Novendiales.

No Amu-Papa tenke hakoi entre loron haat no loron neen hafoin nia mate. Entretantu, Amu-Papa sei tau iha kaixaun ida, hafoin ne’e nia sei toba iha estadu durante loron balun to’o funeral.

Amu-Papa nia mate-isin tenke toba mós iha estadu iha Bazílika São Pedro nian durante períodu lutu nian. Santa Missa sei hala’o loron-loron.

Iha períodu lutu nia rohan sei hala’o misa funeral boot ida iha Bazílika São Pedro. Tuir istória, ida-ne’e maka eventu boot ida, ho dignitáriu sira hosi mundu tomak ne’ebé hein atu marka prezensa.

Iha loron 12 fulan-Dezembru tinan 2023, Papa Francisco hatete ba televizaun mexikanu Noticieros Televisa katak nia hakarak atu “hakoi iha Santa Maria Maggiore”, igreja katólika importante no bazílika papal, iha kapitál italianu, ne’ebé refere hanesan Bazílika Na’i-Feto nian, Salus Populi Romani (Protetór Povu Romanu nian).

Iha bazílika ida-ne’e mak kada vez Amu-Papa bá rai-li’ur no fila husi viajen iha rai-li’ur, nia reza iha Na’i-Feto nia imajen nia oin.

Hafoin sai hosi ospitál, Amu-Papa vizita mós Bazílika São Pedro nian. Maria Maggiore lori ai-funan lubun ida. Tuir loloos, iha semana kotuk, Amu-Papa Francisco vizita Santa Maria Maiór.

Se depois hakoi iha Basílica Santa Maria Maggiore, Papa Francisco sobu ona istória, tanba to’o oras ne’e Amu-Papa maioria hakoi ona iha Basílica São Pedro, Vaticano.

Maibé, iha Bazílika Santa Maria Maggiore nian iha ona papa oioin ne’ebé hakoi iha ne’ebá. Ezemplu, Papa Clemente IX (ukun 1667-1669).

Amu-Papa Francisco muda kostume funeráriu sira

Tuir rejistu sira, iha tinan 2024, Papa Francisco muda ofisialmente ritu funeral sira ba papa, hodi simplifika rituál sira hodi destaka nia knaar nu’udar bispu no permiti hakoi sira iha Vatikanu nia liur tuir nia hakarak.

Jornál Vatikanu nian L’Osservatore Romano publika detalle sira hosi livru litúrjiku atualizadu, ne’ebé Papa Francisco aprova iha loron 29 fulan-Abril tinan 2024. Edisaun foun ne’e troka versaun anteriór, ne’ebé publika ikus liu iha tinan 2000.

Ritu funerál sira ne’ebé revizaun hasai ezijénsia ba papa nia mate-isin atu toba iha estadu iha fatin ne’ebé hasa’e iha Bazílika São Pedro nian hodi públiku bele haree.

Envezde, mate-isin sei tau iha kaixaun simples ida. Matadalan sira ne’ebé atualizadu mós halakon uza kaixaun tradisionál ho kamada tolu husi sipre, chumbo no karvalho.

Tuir Amu-Bispu Diego Ravelli, Mestre Apostóliku Serimónia nian, hanesan sita husi L’Osservatore Romano, simplifikasaun ne’e hakarak atu subliña liután katak funeral Amu-Papa Roma nian mak funeral bibi-atan no dixípulu Kristu nian, la’ós funeral ema kbiit-na’in ida iha mundu ne’e.

- Advertisement -spot_img

More articles

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

- Advertisement -spot_img

Latest article